1. Giải thích một số thuật ngữ:
- Thực phẩm bảo vệ sức khỏe (Health Supplement, Dietary Supplement): Là sản phẩm được dùng để bổ sung thêm vào chế độ ăn uống hàng ngày nhằm duy trì, tăng cường, cải thiện các chức năng của cơ thể con người, giảm nguy cơ mắc bệnh. Thực phẩm bảo vệ sức khỏe chứa một hoặc nhiều chất hoặc hỗn hợp các chất sau:
a) Vitamin, khoáng chất, axit amin, axit béo, enzyme, probiotic và chất có hoạt tính sinh học khác;
b) Chất có nguồn gốc tự nhiên, bao gồm động vật, khoáng vật và thực vật dưới dạng chiết xuất, phân lập, cô đặc và chuyển hóa;
c) Các nguồn tổng hợp của những thành phần đề cập tại điểm a và b trên đây.
- Thực phẩm dinh dưỡng y học còn gọi là thực phẩm dinh dưỡng dùng cho mục đích y tế đặc biệt (Food for Special Medical Purposes, Medical Food): Là loại thực phẩm có thể ăn bằng đường miệng hoặc bằng ống xông, được chỉ định để điều chỉnh chế độ ăn của người bệnh và chỉ được sử dụng dưới sự giám sát của nhân viên y tế.
- Thực phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt (Food for Special Dietary Uses) dùng cho người ăn kiêng, người già và các đối tượng đặc biệt khác theo quy định của Ủy ban tiêu chuẩn thực phẩm quốc tế (CODEX): Là những thực phẩm được chế biến hoặc được phối trộn theo công thức đặc biệt nhằm đáp ứng các yêu cầu về chế độ ăn đặc thù theo thể trạng hoặc theo tình trạng bệnh lý và các rối loạn cụ thể của người sử dụng. Thành phần của thực phẩm này phải khác biệt rõ rệt với thành phần của những thực phẩm thông thường cùng bản chất, nếu có.
- Cơ sở sản xuất ban đầu nhỏ lẻ: Là cơ sở trồng trọt, chăn nuôi, thu hái, đánh bắt, khai thác các nguyên liệu thực phẩm ở quy mô hộ gia đình, hộ cá thể có hoặc không có giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp.
- Cơ sở sơ chế nhỏ lẻ: Là cơ sở sơ chế thực phẩm ở quy mô hộ gia đình, hộ cá thể có hoặc không có giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp.
2. Thực phẩm lưu hành trên thị trường phải đáp ứng các yêu cầu sau:
- Phù hợp quy định về sử dụng phụ gia thực phẩm; chất hỗ trợ chế biến; bao gói; ghi nhãn; bảo quản thực phẩm.
- Kiểm nghiệm ở phòng kiểm nghiệm được cơ quan nhà nước có thẩm quyền chỉ định hoặc phòng kiểm nghiệm được công nhận đạt ISO 17025.
- Thực hiện đăng ký bản công bố hoặc tự công bố.
3. Sản phẩm thực phẩm đăng ký bản công bố, tự công bố và miễn công bố:
- Đăng ký bản công bố:
+ Thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thực phẩm dinh dưỡng y học, thực phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt.
+ Sản phẩm dinh dưỡng dùng cho trẻ đến 36 tháng tuổi.
+ Phụ gia thực phẩm hỗn hợp có công dụng mới, phụ gia thực phẩm không thuộc trong danh mục phụ gia được phép sử dụng trong thực phẩm hoặc không đúng đối tượng sử dụng do Bộ Y tế quy định.
- Tự công bố:
Thực phẩm đã qua chế biến bao gói sẵn (trừ thực phẩm phải đăng ký bản công bố), phụ gia thực phẩm, chất hỗ trợ chế biến thực phẩm, dụng cụ chứa đựng thực phẩm, vật liệu bao gói tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm.
- Miễn tự công bố:
Sản phẩm, nguyên liệu sản xuất, nhập khẩu chỉ dùng để sản xuất, gia công hàng xuất khẩu hoặc phục vụ cho việc sản xuất nội bộ của tổ chức, cá nhân không tiêu thụ tại thị trường trong nước.
4. Cơ sở sản xuất không thuộc diện cấp Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm:
- Sản xuất ban đầu nhỏ lẻ.
- Sản xuất thực phẩm không có địa điểm cố định.
- Sơ chế nhỏ lẻ.
- Sản xuất dụng cụ, vật liệu bao gói, đồ chứa đựng thực phẩm.
- Cơ sở đã được cấp một trong các Giấy chứng nhận: Thực hành sản xuất tốt (GMP), Hệ thống phân tích mối nguy và điểm kiểm soát tới hạn (HACCP), hệ thống quản lý an toàn thực phẩm ISO 22000, Tiêu chuẩn thực phẩm quốc tế (IFS), Tiêu chuẩn toàn cầu về an toàn thực phẩm (BRC), Chứng nhận hệ thống an toàn thực phẩm (FSSC 22000) hoặc tương đương còn hiệu lực.
5. Cơ sở sản xuất thực phẩm bảo vệ sức khỏe phải được cấp Giấy chứng nhận Thực hành sản xuất tốt (GMP).
6. Quảng cáo thực phẩm:
- Thực phẩm bảo vệ sức khỏe, dinh dưỡng y học, dùng cho chế độ ăn đặc biệt, sản phẩm dinh dưỡng cho trẻ đến 36 tháng tuổi (không thuộc trường hợp cấm quảng cáo) phải đăng ký nội dung quảng cáo.
- Quảng cáo thực phẩm trên báo hình, báo nói dưới 15 giây không phải đọc “Thực phẩm này không phải là thuốc, không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh” nhưng phải thể hiện khuyến cáo trong quảng cáo.
7. Nhóm sản phẩm thực phẩm thuộc thẩm quyền quản lý của Bộ Y tế:
- Nước uống đóng chai, nước khoáng thiên nhiên, nước đá dùng liền và chế biến thực phẩm.
- Thực phẩm chức năng.
- Vi chất bổ sung vào thực phẩm.
- Phụ gia, hương liệu, chất hỗ trợ chế biến thực phẩm.